Grootschalige ontbossingen zijn een probleem voor de leefbaarheid op aarde. Veel mensen weten alleen niet waarom. En dat snap ik wel. Ook ik weet niet alle details. Toch hoop ik andere mensen (en mezelf) bewust te maken van wat er dagelijks op de wereld speelt. Dat is in mijn ogen belangrijk.
Dus, ontbossingen. Daar gaan we het even over hebben. Als we praten over de problemen van ontbossingen, dan hebben we het in principe over bomen uit oeroude regenwouden op de wereld. De biodiversiteit van deze regenwouden zijn enorm belangrijk en door het kappen van bomen lopen alle dieren en planten (en dus de biodiversiteit) gevaar.
Regenwouden moeten plaatsmaken voor commerciële palmolie-, pijnboom- of sojaplantages, mijnbouw, veeteelt en andere commerciële doeleinden.
In welke regenwouden vinden de grootste ontbossingen plaats?
In verschillende landen op verschillende continenten worden grote regenwouden gekapt voor verschillende doeleinden.
De meeste ontbossingen vinden plaats in:
- Midden-Amerika, zoals in Honduras, Nicaragua, Panama en de Caribische landen/eilanden.
- Het Amazonegebied, zoals in Brazilië, Bolivia, Guyana, Venezuela en Colombia.
- Midden-Afrika, zoals in Nigeria, Congo- Kinshasa, Kameroen, Ghana, Ivoorkust en ook op Madagaskar.
- Zuidoost-Azië, zoals in Indonesië, de Filipijnen, Thailand, Vietnam en Maleisië.
Ontbossingen in Zuid-Amerika
In Zuid-Amerika zijn de meeste ontbossingen in het Amazonegebied. Het Amazonegebied is een gebied dat zicht uitstrekt over 9 landen:
- Brazilië.
- Peru.
- Colombia.
- Venezuela.
- Bolivia.
- Guyana.
- Suriname.
- Ecuador.
- Frans- Guyana.
Het Amazonegebied is met 7,7 miljoen vierkante kilometer het grootste regenwoud op aarde. Het is helaas ook het meest bedreigde regenwoud op aarde. Elk jaar verdwijnt er 6,5 miljoen hectare natuurlijk bos en meer dan 27% van het Amazoneregenwoud is ontbost. En dat terwijl het Amazoneregenwoud erg belangrijk is voor de leefbaarheid op aarde.
Naast het Amazonegebied vinden er in Zuid-Amerika ook ontbossingen plaats in de savannes van Cerrado in Brazilië en Gran Chaco in Argentinië en Paraguay.
Ontbossingen in Midden-Amerika
In Midden-Amerika vinden ontbossingen plaats in 7 landen:
- Belize.
- Costa Rica.
- El Salvador.
- Guatemala.
- Honduras.
- Nicaragua.
- Panama.
Uit een rapport van State of the Worlds Forests blijkt dat Midden-Amerika tussen 2000 en 2010 1,19% bos is kwijtgeraakt. In 10 jaar tijd kromp het gebied van 21,9 miljoen hectare naar 19,4 miljoen hectare.
Men maakt zich zorgen over ontbossingen in het Carara National Park: een biodivers gebied in Costa Rica. Ook op de Caribische hellingen van Nicaragua worden veel bomen gekapt. In Midden-Amerika worden bossen vooral gekapt voor landbouwdoeleinden.
Toch zijn er ook goede ontwikkelingen in Midden-Amerika te noemen. In 1999 hebben International Tree Fund (ITF) en Arbofilia (beide een lokale natuurbeschermingsorganisatie) plannen gemaakt voor herbebossing van gebieden in Midden-Amerika. Inmiddels is 65 hectare grond hersteld en zijn diersoorten als de jaguar, de ara’s en de kapucijnapen teruggekeerd.
Ontbossingen in Midden-Afrika
Op het Afrikaanse continent hebben voornamelijk het Kongobekken het zwaar te verduren. Het Kongobekken is na het Amazoneregenwoud het grootste regenwoud op aarde. Het regenwoud strekt zich uit over 6 landen:
- Kameroen.
- Gabon.
- Equatoriaal-Guinea.
- Centraal Afrikaans Republiek.
- Congo- Kinshasa.
- Congo- Brazzaville.
Een Amerikaans onderzoek geeft aan dat het Kongobekken in het huidige tempo over 80 jaar volledig is ontbost. Elk jaar verdwijnt er ruim 3,9 miljoen hectare bos. Dat is een vijfde deel van Nederland.
Ook in West-Afrika in de landen Ivoorkust en Ghana worden bomen gekapt zodat hier cacaoplantages gebouwd kunnen worden.
Ook in Afrika zitten ze gelukkig niet stil. Zo worden ontbossingen via een satellietsysteem afgeremd. Regeringen en lokale organisaties krijgen via dit systeem een melding zodat er ingegrepen kan worden.
Ontbossingen in Zuidoost-Azië
Zuidoost-Azië heeft veel levendige regenwouden die helaas ook worden bedreigd door grootschalige ontbossingen.
Deze ontbossingen vinden plaats in:
- Cambodja.
- Laos.
- Myanmar.
- Indonesië.
- Maleisië.
- Thailand.
- Vietnam.
- Filipijnen.
Vooral op Sumatra en Borneo (eilanden van Indonesië) vinden de meeste ontbossingen plaats. Hier is in 13 jaar tijd de oppervlakte van België 14 keer ontbost.
Over heel Zuidoost-Azië is er tussen 2000 en 2014 29,3 miljoen hectare bos verloren gegaan.
In Azië moeten regenwouden plaats maken voor palmolieplantages. De dieren worden hier door ontbossingen bedreigd. Prachtige diersoorten als de tijger, de olifant, de neushoorn en de orang-oetan zijn in de toekomst mogelijk niet meer op onze aarde te vinden.
Ontbossingen in Australië
In Australië en Tasmanië vinden ook ontbossingen plaats. Veel gebieden zijn verwoest door grote bosbranden in het oosten van het land. Sommige bosbranden vinden op een natuurlijke wijze plaats, maar veel bosbranden worden ook veroorzaakt door de mens.
Klimaatverandering is een oorzaak van bosbranden, maar ook ontbossingen zijn een grote boosdoener. Een uitgedund regenwoud is gevoeliger voor brand vanwege de droge grond.
In Oost-Australië zijn illegale ontbossingen plaats. Deze gebieden worden vervolgens gebruikt voor de landbouw. De bomen worden gekapt, het gebied raakt uitgedroogd en wordt vervolgens in brand gestoken zodat de vruchtbaarheid van de grond toeneemt.
Eucalyptusbossen
Australië is ook rijk aan eucalyptusbossen. Helaas worden ook deze bossen ontbost. Dit is een serieuze bedreiging voor de koala’s. Koala’s leven van de bladeren in een eucalyptusbos. Ook koala’s worden met uitsterven bedreigd.
Er is ook hoopgevend nieuws! In Australië zijn preventiemaatregelen bedacht voor natuurlijke ecosystemen. 16% van Australische bossen worden beschermd onder het National Reserve System.
Ontbossingen in Europa en Noord-Amerika
Ten opzichte van Midden-Amerika, Zuid-Amerika, Azië, Australië en Afrika worden er in Europa en Noord- Amerika minder bossen gekapt. In Europa worden de meeste bomen gekapt in het noorden van Finland en Zweden, in de Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen) en op het Iberische schiereiland (Spanje en Portugal). In Noord- Amerika vinden vooral ontbossingen in Canada plaats.
Zijn Europese landen dan nergens schuldig aan? Ook al worden er in Europa relatief weinig bossen ontbost, toch kunnen veel Europese landen zich schuldig maken aan de import van producten die de oorzaak zijn van wereldwijde ontbossingen. Denk aan producten als vlees, soja, palmolie, cacao en producten die van hout worden gemaakt. De Europese Unie is over de hele wereld de grootste importeur van deze producten.
