Hoi, wat goed dat je op mijn website bent gekomen. Mijn naam is Jelrik en ik vind het leuk om over persoonlijke ontwikkeling, persoonlijk leiderschap en persoonlijke groei te praten en te schrijven. Een onderwerp dat daar onmiskenbaar bij past, is social media en onze verslaving aan de telefoon.
Ik richt mij op een specifieke doelgroep, namelijk jonge mannen. Ik ben zelf ook een jonge man en ik vind dat we als mannen elkaar meer mogen opzoeken, elkaars kwetsbaarheden mogen delen en elkaar mogen aanspreken om sterkere en betrouwbaardere mannen te worden. Ik denk namelijk dat de wereld dat nodig heeft.
Als we dan terugkomen op social media en de telefoonverslaving, dan sluit dat natuurlijk goed aan bij de doelgroep. Social media wordt tenslotte veel gebruikt door jonge mensen en als jonge man weet ik dus goed waar ik over praat.
In dit blog ga ik me focussen op de uitdagingen van social media als jonge man en hoe je hier het beste mee om kunt gaan. We kunnen niet ontkennen dat de telefoon ons leven heeft overgenomen en ik geloof dat de verslaving voor social media ons beperkt om als man te groeien, de verantwoordelijkheid te nemen en onze doelen te bereiken.
In dit blog ga ik eerlijk zijn over mezelf, maar ook over andere mannen en hoe ik hier tegenaan kijk. Dat doe ik, omdat ik vind dat hierover gesproken moet worden (en hier tegenwoordig gewoon te weinig over wordt gepraat).
In het kort: de uitdagingen van social media als jonge man
Als jonge man kent social media zo zijn uitdagingen (net zoals elke andere doelgroep zijn uitdagingen heeft). Je moet denken aan vergelijkingen die je met anderen maakt en de onzekerheid die dat in jou oproept, prikkels die de hele dag door denderen waardoor je nauwelijks tot rust komt, schijn verbinding met anderen, tijd en energie die je zonder dat je het doorhebt aan het verspillen bent, de enorme sleur en een leegte die het achterlaat, eenzaamheid, een verlangen en schaamte.
Social media: waar praten we dan over?
Social media heeft meerdere vertakkingen. Als we namelijk praten over social media, dan praten we ook over onze telefoon. Dus naast dat we verslaafd zijn aan social media, zijn we vaak ook verslaafd aan de telefoon. Ze kunnen namelijk niet of nauwelijks zonder elkaar bestaan.
Ik richt me echter enkel en alleen op social media en als ik kijk naar mezelf en naar mijn omgeving, dan reken ik daar de volgende platformen onder:
- Snapchat.
- Facebook.
- X.
- Instagram.
- YouTube.
- Threads.
- Whatsapp.
- BeReal.
- TikTok.
- Tinder.
- Bumble.
- LinkedIn.
- Pinterest.
- Reddit.
- Discord.
- Twitch.
Wat je gebruikt en hoevaak je het gebruikt, dat is voor elke man anders. We vinden allemaal op onze eigen manier iets (of niets) op een bepaald platform. Uiteraard heeft ook de generatie waarin je bent opgegroeid daar iets mee te maken.
Laat ik voor mezelf praten: ik was 15 à 16 jaar toen YouTube in opkomst was en ik ben daar in mijn jonge jaren mee opgegroeid. Als ik het vergelijk met mannen die 5 jaar ouder zijn dan ik, dan zie ik dat YouTube in mijn generatie veel meer leeft.
Op het moment van schrijven ben ik actief met LinkedIn, Instagram, Whatsapp en YouTube. Vroeger deed ik ook veel met Facebook (toen Facebook nog hip was), Snapchat en Twitter (nu X).
De uitdagingen van social media voor mannen op een rij
Ik vind het belangrijk om eerlijk te zijn. Ik wil namelijk dat alle mannen eerlijk zijn, in de spiegel durven kijken en de verantwoordelijkheid durven te pakken. Dus daar waar ik voor sta, dat heb ik zelf ook uit te dragen. Soms levert dat kwetsbare teksten op, maar eigenlijk is dat ook mijn doel. Ik wil laten zien dat het normaal is om de uitdagingen ervan te ervaren. Dat is helaas het gevolg van social media. Er zijn namelijk veel voordelen van social media op te noemen, maar ik betwijfel of de lijst met voordelen groter is dan de lijst met nadelen.
Nou goed, ik ga met je delen wat de uitdagingen van social media zijn voor jonge mannen en de uitdagingen die ik beschreef zijn een combinatie van uitdagingen die ik persoonlijk ervaar en uitdagingen die ik algemeen houd (en waar jij je misschien wel in kan vinden).
- Vergelijkingen maken en de druk die je voelt.
- Onrealistisch beeld van de werkelijkheid krijgen.
- Invloed op je mentale gezondheid.
- Andere uitdagingen als je veel met social media bezig bent.
→ Vergelijkingen maken en de druk die je daardoor voelt
Ik merk de laatste tijd steeds vaker op hoevaak ik mezelf op social media aan het vergelijken ben met anderen. En dat is eigenlijk een grote stap voorwaarts, omdat ik tegenwoordig goed nadenk of het wel verstandig is om op Instagram te gaan kijken, omdat het een negatieve invloed op mij heeft.
Zo merk ik meteen dat het iets met mijn zelfbeeld doet. Hij of zij lijken gelukkig te zijn en ik word geraakt op punten waar ik een verlangen in heb. Als ik bijvoorbeeld mensen zie die kinderen krijgen, een huis kopen, gelukkig zijn in de liefde of gaan trouwen, dan vind ik dat ik tekort schiet.
Andere voorbeelden:
- Ik zie op LinkedIn succesvolle jonge ondernemers voorbij komen met de mooiste verhalen.
- Ik zie op LinkedIn leeftijdsgenoten die promotie hebben gemaakt.
- Ik zie op Instagram foto’s van fitte en gespierde mannen.
- Ik zie dat anderen de wereld rondreizen.
- Of ik zie dat anderen een woning hebben kunnen krijgen op een plek waar ik alleen maar van kan dromen.
En wat gebeurt er dan?
Het idee dat je iets moet bereiken als je dertig bent wordt versterkt en dus leg je de lat hoog voor jezelf. En als ik voor mezelf mag praten, ben ik daardoor ook erg kritisch over mijn eigen doen en laten. Lukt het mij niet om iets te bereiken? Dan ben ik allesbehalve lief voor mezelf.
Ik weet dat het niet zo werkt. Ik weet dat social media geen graadmeter mag zijn voor mijn leven. Ik heb mijn leven en anderen hebben hun leven. Ik heb mijn eigen pad te bewandelen en anderen hebben hun pad te bewandelen. En daarnaast weet ik dat social media over het algemeen een plek is waar iedereen zich groter voordoet dan ze zijn.
→ Onrealistisch beeld van de werkelijkheid
Er zijn nog meer onrealistische beelden die worden gevormd door social media en die je projecteert op de werkelijkheid. Ik vind dat je als man vaak voor de kiezen krijgt dat je succesvol moet zijn, dat je gespierd moet zijn en dat je weinig emoties mag hebben. Je bent immers een man, dus verman je en laat vooral niet te veel van jezelf zien als het slecht met je gaat.
Dat is een grote uitdaging, omdat je je anders voordoet dan je bent en als je dat maar lang genoeg blijft herhalen, dan loop je vanzelf tegen een hele hoge muur aan.
En er is nog een voorbeeld dat ik wil belichten en daarmee stel ik mezelf kwetsbaar op. Instagram en TikTok weten donders goed dat ik een man ben en ze houden mijn aandacht vast door content te laten zien waar ik gevoelig voor ben.
Gelukkig heb ik er tegenwoordig behoorlijk de regie en de controle over weten te pakken, maar eerder ben ik mezelf regelmatig in vluchtigheden kwijtgeraakt en keek ik met volle aandacht naar aantrekkelijke (hoe aantrekkelijk is het echt?), halfnaakte vrouwen.
Pff, het doet me pijn als ik erover moet schrijven, maar ik vind het belangrijk om het te benoemen. In mijn ogen staan Instagram en TikTok niet ver af van pornowebsites; het enige verschil is dat de vrouwen op een pornowebsite naakt zijn en dat is niet het geval op Instagram of TikTok (tenminste, dat is wat Instagram en TikTok proberen tegen te houden, zeggen ze).
Ook hier geldt: als je hier te veel naar kijkt, dan krijg je een onrealistisch beeld van jezelf in relatie tot intimiteit, maar ook een onrealistisch beeld van vrouwen en dat vind ik echt schrijnend.
Ik weet gelukkig dat het niet zo werkt. Ik weet dat kijken naar halfnaakte vrouwen op het internet me in de kern niet verder gaat brengen. Ik weet dat ik mijn eigen leven heb en dat ik zelf moet bouwen aan een sterk en gezond lichaam. Ik weet dat je als man wel emoties mag hebben en dat het zelfs goed is om je kwetsbaar op te stellen. En ik weet ook dat ik mezelf niet anders hoef voor te doen dan ik ben, omdat jezelf zijn (met alle perfecte en niet perfecte kanten) en met beide benen op de grond staan het grootste geschenk is dat je jezelf kan geven.
→ Invloed op je mentale gezondheid
Eigenlijk hebben alle uitdagingen indirect te maken met het punt dat ik nu wil benoemen: je mentale gezondheid. Want als je jezelf vergelijkt met anderen en onzeker wordt over jezelf, dan heeft dat te maken met je mentale gemoedstoestand. En dat geldt ook voor de gevolgen van het onrealistische beeld dat je van de werkelijkheid hebt gekregen.
Kortom, social media is uitdagend voor je mentale gezondheid, hoe je tegen jezelf kijkt en hoe je naar de wereld en andere mensen kijkt.
En hoe komt dat toch? Wat maakt het zo uitdagend? Dat heeft te maken met alle likes, alle notificaties en alle reels die voelen als een beloning en je hersenen de hele tijd op scherp zetten (een verkeerde manier van scherp zijn laten we maar zeggen). Het zorgt voor compulsief gebruik: het gebeurt herhaaldelijk en dwangmatig en in korte tijd ben je er verslaafd aan.
Als jonge man vind ik het uitdagend, omdat ik behoefte heb om te groeien, mezelf te ontwikkelen en ik het maximale uit het leven wil halen. Als ik vervolgens de hele tijd met mijn telefoon bezig ben, dan doet dat iets met mijn focus en mijn concentratie en met mijn slaap en laat dat nodig zijn als je aan iets wil bouwen.
En ook hier weet ik dat het niet zo werkt. Ik weet dat ik geen betekenis haal uit een like. Ik weet dat compulsief controleren of ik een nieuw Whatsapp bericht heb ontvangen me niet verder gaat brengen. Het is de kunst om van het compulsieve gebruik af te komen en de regie terug te pakken.
→ Andere uitdagingen als je veel met social media bezig bent
Er zijn nog zoveel andere uitdagingen als je social media gebruikt. En zoals ik eerder heb geschreven: iedereen gebruikt social media op zijn eigen manier, dus voor iedereen is de uitdaging anders. Toch benoem ik nog een paar andere uitdagingen:
- Je gaat over je eigen grenzen: tien minuten op Instagram wordt een uur en je houd je niet aan je eigen afspraken.
- Prestatiedruk: als je bijvoorbeeld actief bent op een dating-app, dan kan dat ook een uitdaging zijn: wat laat je wel van jezelf zien en wat niet? En hoe kom je over op anderen?
- Maar ook prestatiedruk op een andere manier: je ziet anderen verkondigen dat ze elke dag hard aan het werk zijn om de beste versie van hunzelf te worden en dat succes een keuze is, maar daardoor leg je de lat veel te hoog voor jezelf.
- Een vertekend beeld van hoe je lichaam eruit moet zien: je ziet allemaal extreem gespierde mannen en je kunt niet meer met vertrouwen naar je eigen lichaam in de spiegel kijken.
- Een vertekend beeld van geld: je ziet andere mannen op een luxe resort in Dubai praten over beleggen, over succesvol zijn en veel geld verdienen, waardoor je het gevoel krijgt dat je nog niet succesvol genoeg bent.
- Je verliest richting, omdat je wordt overspoeld met ideeën over wat je zou moeten doen (een huis kopen, een auto kopen, kinderen krijgen, reizen, een onderneming beginnen, gezond eten, veel sporten, een marathon rennen, etc.), terwijl het de kunst is om je te richten op wat je zou willen.
- Je hebt minder motivatie voor de dingen die er voor jou toe doen: je krijgt snel en vluchtig een beloning door op social media te kijken, maar daardoor voelt naar de sportschool gaan of een stuk rennen minder belonend.
- Je blijft aan de oppervlakte, omdat je niet wezenlijk in verbinding komt met andere mensen/mannen, geen diepe gesprekken meer kunt voeren en het moeilijk vindt om jezelf in de spiegel aan te kijken. Dat is een gemiste kans, want ik geloof dat de meeste betekenis en geluk ontstaat als je jezelf diep in de ogen durft aan te kijken.
- Je raakt overprikkeld: het nieuws, geluiden, allerlei zinloze video’s, meningen van anderen en polariserende teksten zorgen ervoor dat je eindeloos blijft piekeren over van alles en nog wat.
Hoe ga je als jonge man om met de uitdagingen van social media?
Als je weet wat de uitdagingen zijn en je je daar bewust van bent, dan heb je de handvaten om er iets aan te veranderen. Alleen verandering brengen aan een hardnekkige verslaving, dat is zo makkelijk nog niet. De vraag is dus: hoe ga je er mee om?
- Schrijf je uitdagingen op.
- Streeft naar veranderingen, maar wees niet obsessief kritisch.
- Onderliggende vragen beantwoorden.
- Patronen doorbreken.
→ Schrijf je uitdagingen op
Er bestaat niet zoiets als een algemene uitdaging. Wat ik een uitdaging vind, hoeft voor jou geen uitdaging te zijn.
Als voorbeeld: op het moment van schrijven ben ik single. Voor mij kan social media een uitdaging zijn op het moment dat ik leeftijdsgenoten voorbij zie komen die gelukkig lijken te zijn met een vriendin (wat alles over mij zegt, I know). Jij zit misschien al jaren in een gezonde relatie en krijgt daarom geen trigger als je een foto van een gelukkig stel voorbij ziet komen.
Jij kunt echter uitdagingen vinden in dingen waar ik rust in ervaar. Kortom, we zijn niet hetzelfde. En daarom is het belangrijk om kennis te hebben van de uitdagingen die je ervaart.
Dat doe je door ze gewoon op te schrijven. Ga aan het einde van de dag aan tafel zitten, pak een pen en een papier (en ga ook gewoon even door je eigen weerstand heen) en schrijf het op. Wat vond je lastig toen je vandaag social media opende? Waar ging je over malen?
Verandering begint als je jezelf in de spiegel aan durft te kijken. Je moet begrijpen wat je lastig vindt, want als je dat niet weet, dan weet je ook niet wat je moet veranderen.
→ Streef naar verandering, maar wees niet obsessief kritisch
Als je je bewust bent van de uitdagingen die je ervaart (in welke vorm dan ook en van welk platform dan ook), dan is het denk ik belangrijk om mild te zijn en te blijven.
En daarmee bedoel ik niet dat je naar excuses zoekt.
En ik bedoel ook niet dat je het daardoor maar moet laten varen, omdat je lief voor jezelf moet zijn.
Nee, je wil het veranderen. En je moet daar kritisch over zijn.
Toch is er een verschil tussen kritisch zijn en obsessief kritisch zijn. Je kunt ook zo kritisch zijn op jezelf, dat het averechts werkt en dat het eigenlijk geeneens met kritiek te maken heeft. Het wordt een ongenuanceerde en onrealistisch gesprek die je in je hoofd gaat voeren en daar ga je de oorlog niet mee winnen.
Nee, wat je wil is controle. Dat begint met hoe je er mentaal tegenover gaat staan. Je kiest ervoor om er iets aan te veranderen, je pakt de regie over je doen en laten en je gaat over naar praktische stappen en probeert de onderliggende vragen te beantwoorden.
→ Onderliggende vragen beantwoorden
Ik geloof dat onze verslaving op social media en met onze telefoon veel van onszelf laat zien. We zijn in een wereld terechtgekomen waarin beloningen en prikkels altijd voor de hand liggen. Voelen we ons slecht? Dan gaan halfnaakte vrouwen of video’s van katten ons er wel doorheen helpen.
Alleen ja, ik schrijf dit blog omdat naar halfnaakte vrouwen op het internet kijken of eindeloos scrollen op de lange termijn alleen maar leegte geeft en dat wil je niet. Je wil namelijk diepgang, betekenis, verbinding, een doel, voldoening, een gelukkig leven en je wil groeien.
Omdat we zo makkelijk worden afgeleid is het moeilijk om tot onze kern te komen. Tot onze kern komen is namelijk confronterend. Ik bedoel: wie vindt het leuk om vervelende gevoelens op te roepen? Is het niet veel fijner om die gevoelens weg te swipen?
Toch is het de kunst om goede vragen aan jezelf te stellen. Hoe vaker je vragen aan jezelf stelt, hoe beter de vragen worden en hoe betere antwoorden je krijgt. Je wil deze onderliggende vragen beantwoorden, omdat je van jezelf wil weten dat je naar iets verlangt, dat je ongelukkig bent, dat je ontevreden bent, dat je verdrietig bent of dat je angstig bent.
Het zijn namelijk deze gevoelens die je blokkeren naar het leven die je graag wil leven (welk toekomstbeeld je ook maar hebt).
→ Patronen doorbreken
Naast alle reflecterende vragen die je jezelf kunt stellen, is het ook belangrijk om praktisch te worden.
Het is belangrijk om te graven naar onderliggende pijnpunten, maar ik vind het zelf ook fijn om er actief mee bezig te zijn en gewoon iets te veranderen.
Je drang naar social media is een patroon en die heb je door de jaren heen opgebouwd en soms hoeven we het ook niet moeilijker te maken dan dat. Je moet gewoon je patronen aanpakken en andere keuzes maken.
Patronen doorbreek je door andere dingen te gaan doen en andere paden aan te leggen in je hersenen. En ik moet zeggen, het werkt bij mij uiterst effectief. Het doorbreken van deze patronen hebben mij geholpen om voor een heel belangrijk deel de regie over mijn telefoon, over social media en alles wat daar mee te maken heeft terug te krijgen:
- Je houd voor eens en voor altijd de telefoon uit je slaapkamer.
- Je zet alle notificaties op je telefoon uit en zet alleen aan wat je wezenlijk belangrijk vindt.
- Moet je een grote behoefte doen? Laat je telefoon liggen.
- Ga je lunchen met je moeder? Laat je telefoon vaker thuisliggen.
- Je bent aan het sporten? Ga dan sporten en niet op je telefoon kijken.
- Je zit op de fiets? Focus je op het verkeer en adem een paar keer goed in en laat je telefoon achterwege.
- Verwijder voor een dag Instagram of Snapchat van je telefoon. En doe dit steeds vaker en steeds net iets langer.
Ik geloof niet zo in radicale veranderingen als dat je alles moet verwijderen en er nooit meer naar om mag kijken. Zo werkt het niet. De telefoon en social media zijn onderdeel van ons leven geworden en je kunt daar op een hele gezonde manier mee samen leven.
Wat wil je? Wat ga je doen? Waar krijg je energie van?
Als ik voor mezelf praat, dan kom ik altijd terug op deze vragen:
- Wat wil ik eigenlijk?
- Wat ga ik eigenlijk doen?
- Waar word ik zo blij van?
Wil je groeien in dit leven? Wil je jezelf ontwikkelen? Wil je een stabiele relatie? Wil je sterker worden? Wil je gezonder leven? Wil je gezond eten koken? Denk je na over een eigen bedrijf? Wil je een andere baan of een andere functie? Wil je er voor je familie of vrienden zijn? Wil je je dromen waarmaken? Wil je nog een keer een reis maken? Iets van je bucketlist afstrepen? Wil je herinneringen maken en het leven ten volle leven?
Dan moeten we kappen ons te laten beïnvloeden door social media en alle vluchtigheden die daar bij komen kijken.
En dat is ook niet iets wat je hoeft uit te stellen. Voor je het weet heb je een leeftijd bereikt dat je niet meer kan uitstellen of dat je spijt hebt dat je bovenstaande vragen niet hebt kunnen beantwoorden.
En als we het dan hebben over onderliggende vragen beantwoorden, dan is uitstelgedrag het eerste waar je naar mag kijken.
Fijne dag nog! 😉
