We zijn in de wereld veel gefocust op onze fysieke gezondheid. We willen gezond eten en voldoende bewegen om vitaal te blijven gedurende ons leven en het is ook zonder twijfel een hele belangrijke prioriteit in je leven.
Fysiek gezond zijn is in mijn ogen een onderdeel van gezond zijn in het algemeen. Je kunt fysiek vitaal zijn, maar dat betekent niet dat je dan honderd procent gezond bent. Mentale gezondheid is namelijk ook belangrijk en ik denk dat mentale gezondheid nog weleens wordt vergeten (die train je ook niet in de sportschool).
Als je optimaal gezond wil zijn, dan is er een wisselwerking nodig tussen je geest en je lichaam. We hebben het denken nodig om ons gezond te voelen en als we ons gezond voelen, dan gaan we automatisch gezond denken.
Dit is voor mij de definitie van mentaal gezond zijn
Mentaal gezond zijn is voor iedereen anders en daarom is het lastig uit te leggen. Voor mij is mentaal gezond zijn dat ik positief over mezelf denk, vertrouwen heb in mezelf en hoopvol en ambitieus in het leven kan staan.
Als ik me mentaal goed voel, dan voelt het leven licht aan. Ik leef lekker mee in de flow van het leven en ben optimistisch en vrolijk ingesteld. Daarnaast voel ik me krachtig en sta ik met beide benen op de grond. Ik vind het makkelijk om uitdagingen aan te gaan en kan deze uitdagingen goed overzien.
Als ik mentaal minder goed in mijn vel zit, dan kan ik soms erg onrustig worden in mijn hoofd. Daarvoor moet ik een paar keer diep ademhalen en bewust oefeningen uitvoeren om weer bij mijzelf te komen. Mentaal gezond zijn is voor mij dus ook dat ik me rustig, kalm en geduldig voel. Ik neem het leven veel meer zoals het komt.
Mentaal ongezond zijn: gelijk aan een depressie?
Om beter te begrijpen wat mentaal gezond zijn betekent, is het belangrijk om ook het tegenovergestelde te benoemen en dat is mentaal ongezond zijn. Als ik het vertaal naar mijn eigen ervaringen, dan noem ik mentaal ongezond zijn ook wel een depressie. En daar kan ik helaas over meepraten.
Ik word altijd boos als mensen een depressie of burn-out naar beneden halen als onzin of zwak. In mijn ogen heb je dan geen idee wat de ernst van een depressie is. Een depressie is überhaupt niet te meten en er is geen grens die bepaalt of je depressief bent ja of nee.
Noem het een depressie, een burn-out of een bore-out, helaas heb ik in mijn leven drie periodes meegemaakt waarin ik mentaal diep ben weggezakt. Gelukkig ben ik er telkens weer bovenop gekomen en kan ik de patronen (die leiden tot een depressie) veel duidelijker herkennen.
Wat heb ik ervaren tijdens mijn depressie?
Toen ik mentaal op een andere planeet was (zo voelde het tenminste haha), toen voelde en ervaarde ik van alles.
- Ik had moeite om positief te zijn en te blijven;
- Ik voelde me angstig voor elke keuze die ik had kunnen maken;
- Ik verweet mezelf dat ik vervolgens geen keuzes kon maken;
- Ik was al een aantal weken in een giftige relatie beland met alle gevolgen van dien (en misschien ook wel de oorzaak van);
- Ik voelde me moe en futloos;
- Ik kon niet positief naar mezelf in de spiegel kijken;
- Ik was ongelofelijk onrustig en kon in paniek raken als ik alleen thuis was;
- Ik kon niet ontspannen en ‘leuke’ dingen doen;
- Ik kon bij vlagen alleen maar huilen;
- Ik durfde er ook niet mee naar buiten te komen en eigenlijk wisten alleen mijn familieleden van mijn situatie af;
- En als ik er al mee naar buiten kwam, dan voelde het als teveel. Ik had soms het gevoel dat ik me niet moest aanstellen en dat mensen niet op mijn verhaal zaten te wachten;
- Ik leefde de hele tijd met een knagend onderbuikgevoel;
- Ik had heel erg het gevoel dat ik niet mijn eigen leven leefde. Ik deed dingen waar ik niet achter stond en verbaasde me regelmatig hoe ik in bepaalde situaties was terechtgekomen.
En dit zijn nog maar een aantal punten van hoe ik me destijds heb gevoeld. Ik wil hier niet aangeven hoe zwaar ik het heb gehad (want ja, ik had het zwaar, maar het is niet de boodschap van mijn blog), ik wil aangeven dat dit de kenmerken zijn van een labiele en slechte mentale gezondheid.
En dat het tegenovergestelde gaat over wat ik vind dat mentaal gezond zijn betekent.
De uitdagingen van de westerse wereld
Elke generatie groeit op in een tijd met voordelen en nadelen en natuurlijk zijn er generaties die het erg zwaar te verduren hebben gehad. Alle mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben geleefd, die hebben dingen gezien en meegemaakt wat wij ons nooit kunnen voorstellen.
Dus er zijn echt wel verschillen in wat generaties meemaken. Maar praten we over het tijdperk na de Tweede Wereldoorlog, dan denk ik dat alle generaties voordelen en nadelen hebben ervaren van dat tijdperk.
Praat ik over mijn generatie, dan zie ik zeker de voordelen, maar zie ik ook de uitdagingen. Het is niet voor de grap dat er in Nederland 1,2 miljoen mensen zijn die anti-depressiva slikken. Maar wat zijn dan de uitdagingen van deze tijd?
Ik praat even voor mezelf, maar als twintiger die bijna de dertig nadert zijn dit voor mij uitdagingen (geweest):
- Alles lijkt maar mogelijk te zijn en op een gegeven moment stik je in ‘alles’, want als alles kan, waar leef je dan voor?
- Social media is echt een shithole. Het leven op internet gaat ongelofelijk snel, er verschijnen halfnaakte vrouwen in je feed, je gaat je eigen miserabele leven met het perfecte leven van anderen vergelijken en dan hebben we het nog niet gehad over hoe verslavend social media werkt.
- We hebben het denk ik soms te goed en weten niet meer waarvoor we moeten vechten. Hierdoor kunnen we ook geen juiste prioriteiten meer stellen.
Waarschijnlijk kan ik nog meer punten opnoemen, maar wat ik hiermee wil zeggen is dat leven in dit tijdperk een voorrecht is, maar tegelijkertijd ook erg moeilijk is en dat is af te lezen aan de cijfers die worden gepubliceerd over het mentale welzijn van Nederlanders op dit moment.
Hoe werk ik aan mijn mentale gezondheid?
Ik weet nog goed dat mijn zus treffend tegen mij zei dat ik goed weet hoe ik me fysiek moet verzorgen, maar dat er wel echt verschillen zijn tussen fysiek gezond zijn en mentaal gezond zijn.
Om het beter uit te leggen: ik ren marathons, ik ga regelmatig naar de sportschool en zie er over het algemeen fit en atletisch uit. Fysiek zijn er niet veel problemen. Maar wil je werkelijk gezond leven, dan moet je ook mentaal je werk doen.
Om mentaal gezonder te worden is het in mijn ogen essentieel dat je hieraan gaat werken (en geloof mij, op sommige actiepunten heb ik ook echt stappen te maken):
- Je moet opzoek gaan naar de zingeving van dit leven.
- Je moet jezelf confronteren met je huidige situatie: doe je nu wat je graag wil?
- Werken en geld verdienen is niet te vermijden als je wil leven, dus moet je zoeken naar werk waar je je passie en je kwaliteiten in kwijt kunt.
- Je moet niet verdwalen in het oplossen van trauma’s uit het verleden, maar het is wel belangrijk om kennis op te doen van wat er vroeger is gebeurt om je gedrag beter te begrijpen.
- Eerlijk zijn en reflecteren over jezelf en je leven: dat kan pijnlijk zijn, maar die pijn moet je juist opzoeken.
- Een goede coach zoeken.
- Naast al het voelen is er ook gewoon baat bij het maken van een keuze, zodat je je mentaal kunt doorontwikkelen.
Je kunt ook dagelijks kleine stappen ondernemen om je mentale gezondheid te verbeteren of te onderhouden, denk aan:
- Het lezen van boeken over persoonlijke ontwikkeling.
- Meditatie.
- Yoga.
- Terugtrekken in de natuur.
- Schrijven.
- Je hobby uitvoeren.
- In verbinding gaan met je medemens.
- Goed slapen.
- Sporten.
- Goed eten.
De verantwoordelijkheid pakken om mentaal gezond te blijven (of te worden)
Op veel externe factoren hebben we helaas geen invloed. Toch wordt het gevaarlijk als externe factoren ons denken gaan bepalen, omdat ons denken bepaalt hoe we ons voelen.
Mijn buurman gaat mij niet gelukkig maken. Die heeft namelijk zijn eigen uitdagingen in het leven. Net als mijn familie, mijn vrienden of de president van de Verenigde Staten. Het is de kunst om zelf de verantwoordelijkheid te pakken op je eigen geluk. Op alles.
Je pakt de verantwoordelijkheid door jezelf te confronteren met de waarheid (yesss, dat is makkelijker gezegd dan gedaan), maar leven met schaamte, verslavingen, jaloezie, ongeduld, schuld, pijn of leven vanuit ego, een slachtofferrol of minderwaardigheid gaat je niet gelukkiger maken.
En dat kan echt f*cked up zijn af en toe.
Kunnen we iets leren van de natuur?
De wereld heeft een innerlijk geweten. De aarde, bomen, planten en alle levende wezens weten in essentie welke keuzes het moet maken om gebalanceerd te blijven en in het ritme van het grote geheel te blijven leven. Het ritme waar iedereen vandaag de dag, op dit moment, in leeft. Dat laat ook zien dat we verbonden zijn met elkaar. Altijd.
Mensen hebben het vermogen analytisch te denken en dat heeft zijn voordelen. Het heeft echter ook zijn nadelen. We leven namelijk teveel vanuit ons hoofd en proberen het leven te controleren met onze gedachtes. We weten echter allemaal dat het leven niet te controleren valt. Het is veel fijner om het los te laten.
Door te vertrouwen op het innerlijk geweten en de controle los te laten ontstaat er rust in je hoofd. Rust in je hoofd betekent dat je zuiver en puur naar het leven en jezelf kunt kijken. Er is geen ruimte voor belemmerende gedachten die belemmerende gevoelens opleveren.
